MDCT SANAL KOLONOSKOPİ (Virtual colonoscopy):Hazırlık aşamasında

- --	-MDCT SANAL KOLONOSKOPİ (Virtual colonoscopy):Hazırlık aşamasında ENDİKASYONLAR: 1-Kolorektal kanser taraması :  2-tamamlanmamış kolonoskopi (spazm, kolonik tortiyozite,dolikokolon, divertikülozis ) 3- tıkayıcı kolon kanserlerinde proksimal kolonun değerlendirilmesi 4-konvansiyonel kolonoskopinin yapılamadığı durumlar (ciddi kardiak ve pulmoner hastalık,kanama diatezi, varfarin tedavisi,sedasyona aalerjisi bulunanlar ) 5-konvansiyonel kolonoskopiyi redddeden hastaalar 6- kolorektal kanser takibinde: az data var 5- inflamatuar barsak hastalıklarda  (crohn, ülseratif kolit): kullanılmaz çünkü mukozal değişiklikleri optimal gösretemez.ilk tanıda yeri yoktur.-
- -	-HASTA HAZIRLIĞI: Hamilelik söz konusu ise ya da hamilelik olasılığı varsa, bilgisayarlı tomografi gibi x-ışınlı cihazlar ile inceleme yaptırmanız sakıncalı olabilir.Bu durumda inceleme istemini yapan doktorunuz ile tekrar görüşmelisiniz. İncelemenin doğru netice vermesi için aşağıdaki kurallara kesinlikle uymanız gerekmek- tedir . Aksi taktirde bağırsak temizliğiniz yeterli olmayacağından inceleme yapılamayacaktır. 1-Diet:  Çekimden önceki gün 48 saat hiçbir katı gıda alınmayacaktır; aşağıda önerilen listedeki gıdalar alınacaktır. • Kahvaltı : * Şekerli açık çay, rafadan yumurta * Tanesiz reçel veya bal • Ara öğün : * Meyva suyu (üzüm veya vişne suyu) • Öğlen : * Tanesiz çorba veya et suyu * Tanesiz komposto • Akşam : * Öğlen yemeğinin aynısı • Ara öğün : * Meyva suyu Ayrıca bu diet süresince, 1 gün boyunca 2,5 lt (12 bardak) su ilaveten içilecektir. Çekime gelmeden önceki gün, saat 24:00’ten itibaren hiçbir gıda alınmayacaktır ve ertesi sabah çekime aç gelinecektir. 2- Müshil kullanımı: X-M DİET (75 ML.) iki kutu : Sadece çekime gelmeden önceki gün kullanılmak üzere, X-M diet’in 1 kutusu, 1 bardak meyve suyu ile karıştırılarak saat 12:00’de, diğer kutusu ise; saat 18:00’de aynı şekilde içilecektir. 3- Kalın bağırsak temizliği; çekime gelmeden önceki gün saat 21:00’de B.T.ENEMA prospektüsünde tarif olunduğu üzere makattan uygulanacaktır. 4-Feçes işaretleme: 100 ml oral iyotlu  kontrast madde akşam yemeğinden sonra tek doz (500 ml su ile) veya sabah öğle akşam eşitdozlarda 5- Düzenli olarak kullandığınız ilaçları su ile alabilirsiniz. 6- Kronik kalp yetersizliği, kronik böbrek yetersizliği ve diabet hastaları yukarıda belirtilen hazırlık programını uygulamadan önce mutlaka kendisini takip eden doktorun onayını aldıktan sonra bu programı uygulamalıdır. 7-İncelemeye gelirken daha önceden yapılmış radyolojik tetkiklerinizi yanınızda getiriniz ve ilgili tekniker ya da doktora teslim ediniz. ACİL BARSAK TEMİZLİĞİ : -İnkoplet kolonoskopi ile 100 ml iyotlu kontrast madde 500 ml su veya meyva suyu nedeniyle karıstırılarak içilir 4-5 saat sonra cekime baslanır.
-- --	-CT ÇEKİM TEKNİĞİ:yazı devam edecek Once sol yana doğru hasta yatırılır yaklaşık 30 -60 pump havayı (sondayı rektuma soktuktan ve şşişirdikten sonra)  verdikten sonra   skenogram ile hasta yüz ustü yatarken kontrol edilir.yeterli basrsak distansiyonu varsa ilki yüzüstü pozisyonda iken çekim yapılır.tüm kolon dahil edilerek.50 ma Sonra yüz yukarı yatırıldıktan ve antekübital venden 100 ml noniyonik kontrast madde verdikten sonra 60 sn sonra  100 MA ile çekim yapılır.IV kontrast madde nın polip değerlendirilmesinde anlamlı katkısı olmasa da kolondışı batın yapılarının değerlendirilmesinde katkısı çoktur.
-- -4.kaynaktan modifiye edilmiştir.-	-DEĞERLENDİRME: Önce 2B sonra 3B değerlendirilmeye geçilir. 3B değerlendirme kolondan cekuma sonra da çekumdan kolona doğru yapılır. Polip feçes ayırımı: 1- feçes jeografik paterndedir, içerisinde hava dansitesi içerir. 2-polip pozisyonla yer değiştirmez (saplı polip hariç) . polipin ülseri yoksa kontruru düzgündür. yumuşak doku dansitesine yakın olan poliptir. 3-lümen içi rezidü sıvı silme programı.polipi ortya çıkarmada etkili. 4-yassı ve küçük poliplerin saptanması zordur. 5-5mm nin altındaki polipler rapor edilmeyebilir. polip olcümüne sap dahil edilmemelidir. LEZYON TESPİT EDİLDİĞİNDE; -Lezyonun morfolojisi -sırtustu ve yüzüstü pozisyonda yer değiştirip değiştirmediği -kontrast tututlumu gösterip göstermediği -internal atenuesyonu not edilmelidir.
- ----	Neoplastic Mucosal Lesyon: kolorektal kanserlerin çogunun benign adenomatous polypden  yıllar içerinde geliştiğine inanılmaktadır. bu nedenle tarama ile kanser vakalarının %95 si önlenebilir. tubuler adenom: -adenomatoz poliplerin %80-85 sinden sorumludur. -genellikle 10 mm çaptadır. -tipik olarak ılımlı displazi içerir. -coğu ct kolonoskopide tespit edilebilir. -genellikle sapsızdır. -hemen haustraların yakınında bulunurlar. Tubulovillus adenom: -Tüm adenomatöz lezyonların% 10-% 15 ni olusturur. -genellikle 10 mm den büyük çaptadır. -tipik yuksek derecede displazi içerir. -genellikle pedinküledir
-- -----	- Nonneoplastic Mukozal Lesyonlar: -genellikle çapları 10 mm ve altındadır. -Hiperplastik polip en sık görülenidir. -sıklıkla flat morfolojidedir. - mucosal polyp 2. sıklıkta görülür. -The juvenile polyp  hamartomatous polip olup sıklıkla 1–7 yaslarında görülür. -Inflammatory polyps -Inflammatory pseudopolyps sidettli akut  inflammatorybarsaak hastalıklarında (ulcerative colitis ve Crohn ) da görülür.
-- -----	-Submucosal Lesions cogu submukozal lezyonlar ct kolonoskopide non spesifik olmasına ragmen  lipomas (fat attenuation on 2D images) ve pneumatosis, ct de karekteristiktir. Colonic lymphoma: genellikle immunocompromised hastalarda  (AIDS) ya da  solid organ transplantasyonu geçirmiş hastalarda görülür. Carcinoid tumors sıklıkla ileumda ortaya cıkar ancak kolon ve rektumdan da koken alabilir. Gastrointestinal stromal tumor: sıklıkla mide ve ince barsaktan koken alır.fakat kolorektal yapı lardan da koken alabilir. Kolitis  sistika profunda nadir görülen dilate mukus dolu submukozal bezlerin olusturduğu ve tipik rektumda yer alan antitedir. Pneumatosis cystoides coli:2D imajlarda ince duvarlı hava dolu kistlerdir. 3D de polipoid yapılar olark görülür.
- -	Extrinsic Lezyonlar 3D de geniş tabanlı bası seklide görülür. 2D de ise dış bası oldugu rahatlıkla söylenebilir. Inverted appendiceal stumps ve  mucocel Intussusception
- -----	-Anorectal Lezyonlar: incidental  anorectal bolgenon anormalileri nadir değildir.çoğu benign olup tedavi gerektirmez. internal hemoroidler : dentat çizginin üzerinde dilate vasküler yapılardır. ileri evrelerinde yada tromboze olduklarında CT kolonoskopide kitle benzeri yapılar olarak görülürler. Hypertrophied anal papillae: dentate line nın belirginleşmesi olup kronik iritasyona sekonder gelişir. solitary rectal ulcer syndrome, Anal warts=condylomata acuminata adenomatoz polipler
--- -----	-Tuzak ve artefaktlar : reziduel feçes: yalancı pozitif ct kolonoskopinin sebeblerindendir.feçes işaretleme önemlidir gerçek polipten ayırımında. impakte divertikül(gömülü divertikül): 3D de sığ polip görüntüsü verirken 2D de ayırım kolaylıkla yapılır. Prominent colonic fold complex: -2D de polipoid seklinde görülür. 3D de ayırıcı tanıya varılır. -sıklıkla divertiküler hastalıkta görülür. ileocecal valve: - papillary ve  labial görünümü vardır. -asimetri olduğunda poliple karışır. Endoluminal foreign bodies: -hareketle yer değiştir.-

KAYNAKLAR: 1-www.ctisus.com 2.Multidedektör BT kolonografi ve sanal kolonoskopi:Multidedector computed tomographic colonography and virtual colonoscopy Kemal Arda, Nazan Çiledağ.Ankara Onkoloji Eğitim ve Arafltırma Hastanesi, Radyoloji Bölümü, Ankara.2009. 3-Virtual Colon Dissection with CT Colonography Compared with Axial Interpretation and Conventional Colonoscopy: Preliminary Results.ajr 2003Ç 4-Differential Diagnosis of Polypoid Lesions Seen at CT Colonography (Virtual Colonoscopy).Radiographics 2004. 5-Nasıl yapılır BT enterografi, BT kolonoskopi,BT enteroklizis.TRD video sunuları. Doç.Dr.Barış Bakır.