  |
SÜRRENAL PROTOKOL BT: ADRENAL(=SÜRRENAL) İNSİDENTELOMA ,ADENOMA ARAŞTIRILMASI
Öncelikle hasta 1000 cc suyu içtikten sonra kontrastsız çekim yapılır.Lezyon varsa dansitesi ölçülür. Eğer lezyon çapı 4 cm den küçük ve dansitesi de 10 HU den az ise ileri inceleme yapılmaz. işlem sonlandırılır. Çünkü lezyon yağdan zengin adenomdur. Lezyon 10HU ve üstünde dansite ölçülürse o zaman kontrastlı incelemeye geçilir. IVCM verildikten;
: %50den az yıkanıyorsa non adenom :%50 den fazla yıkanıyorsa lipitten fakir adenom tanısı konur. Kitle boyu 4 cm den küçük hastalarda 6 ay aralarla izlem önerilir. Non adenom tanısı aian 5-6 cm den fazla ise cerrahi rezeksiyon önerilir. Sürrenal protokol BT kimyasal şift MR dan daha duyarlıdır. Çünkü MR yağdan fakir adenomda sınırlı tanıya sahiptir. |
 |
BT PROTOKOLÜ:PANCREAS 3D :KİTLE, PANCREATİK KİTLE EVRELEME, PANKREATİT KKOMPLİKASYONLARININ ARAŞTIRLMASI (ABDOMEN CTA)-HAZIRLIK AŞAMASINDA
1000 cc oral kontrast madde olarak su işlemden yarım saat önce içilecek. Çekim masasında ise 250 ml suyu içer içmez hemen ardından çekim başlatılmalıdır.
FOV: pankreas düzeyinde kraniokaudal olarak 24 cm yeterli.KC de dahil olacak şelikde. Sadece pankreas için cra-cau FOV 9 cm yeterlidir. |
 |
BT PROTOKOLÜ:KARACİĞER TÜMÖRÜ =KİTLE İNCELMESİ
Aşağıdaki durumlarda çekim protokolu modifiye edilebilir.
HEMANJİOM
Hemanjiom araştırılacaksa ; * 1. pre kontrast kesit kalınlığı 8 mm * 2. arteriyel faz: ince kesit 5 mm * 3. PVF: 60.sn * 4. 5. dk. çekimi yap doktora danış ve çekimi sonlandır. KOLON KANSERİ TANISI BİLİNİYOR KC METASTAZI ARANACAK. Sadece PVF: 60.sn yeterli.
KOLANJİOCELLÜLER CA araştırılacaksa ;
* pre kontrast kesit kalınlığı 8 mm * 2. arteriyel faz: ince kesit 5 mm * 3. PVF: 60.sn * 4. 5-8. dk. çekimi yap da doktora danış ve çekimi sonlandır. KC KİTLESİ VAR (primer mi?, HCC?, metastaz?)
|
 | -BT PROTOKOLÜ:-BÖBREK HEMATÜRİ
|
 | BT PROTOKOLÜ:BÖBREK (KİDNEY): TAŞI (STONE) Hasta idrara sıkışık olacak. Çekim alanı: kranialde: sürrenaller kaudalde: mesane dahil. Kesit kalınlığı: 5 mm. ancak çekim sonrası 3 mm ye rekon yapılacak. |
 | BT PROTOKOLÜ:-BÖBREK KİTLESİ, EVRELEME (Kidney: Mass, staging)-Hazırlık aşamasında- |
 | -BT PROTOKOLÜ:-RENAL KİTLE ARAŞTIRILMASI-Hazırlık aşamasında- |
  |
BT PROTOKOLÜ:SANAL KOLONOSKOPİ(Colon: Virtual colonoscopy)
BT sanal kolonoskopi değerlendirmelerinin
doğruluğu direk olarak uygun barsak temizliğine bağlıdır. Çünkü rezidüel kolon içeriği polipi taklit edip yalancı pozitif sonuçlara yol açabilirken rezidüel sıvı var olan lezyonları gölgeleyerek yanlış negatif sonuçlara yol açabilir. İşlem öncesi hazırlık: Çekime gelmeden 2 gün önce liften düşük gıdalarla beslenilecek. Bu diyet sürecinde günde 2.5 litre (12 bardak) su içilecek. Çekime gelinmeden önce saat 24:00 ten sonra hiçbir gıda alınmayacatır ve ertesi gün sabah çekime aç gelinecektir. Kolon temizliği için: Müshil kullanımı: XM diyet 75 ml X 2 kutu: çekime gelmeden önceki gün bir kutusu bir bardak meyve suyu ile karıştırılarak saat 12:00 de diğer kutusu ise saat 18:00 de aynı şekilde içilecektir. Kalın barsak temizliği için: çekime gelmeden önceki gün saat 21:00 de BT-enema prospoektusunde tarif edildiği gibi kullanılacaktır. Düzenli olarak kullanılan ilaçlar su ile alınabilir. Ancak kronik kalp yetmezliği, kronik böbrek yetmezliği ve diyabet hastaları yukarıda belirtilen hazırlık programını uygulamadan önce kendini takip eden doktorunun onayını almalıdır. Çekim: İnceleme için hasta BT masasına rutin bir inceleme yapılacakmış gibi sırtüstü yatırılmaktadır. Daha sonra rektal yoldan takılan tüpten manuel oda havası veya CO2 verilerek kolon segmentlerinin distansiyonu sağlanır . Oda havası mı yoksa CO2 verilerek mi kolon distansiyonu sağlanması konusunda konsensüs yoktur. CO2 uygulamasının en önemli avantajı CO2’in kolon duvarından absorbe edilebilmesi nedeniyle hasta konforunun yüksekliğidir. Oda havası kullanılarak kolon distansiyonu sağlanmasının avantajı ise her hangi bir maliyetinin olmayışı ve uygulama için ek bir ekipman gerektirmemesidir. İdeal kolon distansiyonunun sağlanabilmesinde hacim, basınç ve hastanın toleransı önemlidir. Kolon distansiyonu sırasında IV yolla uygulanacak glukagon ya da Buscopan, barsak duvarını gevşeterek hem hastanın ağrı duymasını azaltarak olgunun toleransını arttırırken, olası hareket artefaktlarını da engellemektedir. Optimal barsak distansiyonunun sağlanıp sağlanmadığının belirlenmesi amacıyla supin pozisyonunda topogram alınır, eğer yeterli distansiyon sağlanmamış ise tekrar hava veya CO2 verilerek barsak distansiyonu sağlandıktan sonra elde edilen yeni topogram ile optimal barsak distansiyonu teyit edilir. Multidedektör BT cihazıyla önce supin pozisyonunda yapılan tarama öncesi 110 mL intravenöz kontrast madde saniyede 2.5 mL hızla verildikten 60 saniye sonra (portal venöz fazda) tarama yapılırken, pron pozisyonundaki taramada ek kontrast madde uygulaması gerekmemektedir. İntravenöz kontrast madde uygulaması radyologun kolon duvarını değerlendirmesini, daha küçük boyutlardaki polipoid lezyonların ortaya konmasını kolaylafltırmaktadır. Kontrast kullanımı aynı zamanda lokal tümör rekürrensini ortaya koymada, metakron hastalıkları saptamada ve uzak metastazları değerlendirmede de yardımcı olabilir. Sanal kolonoskopik veya BT kolonoskopik görüntü kalitesini belirleyen en önemli unsur kesit kalınlığıdır. Sadece supin veya pron pozisyonda tarama yapıldığında, barsak içinde kalan sıvı veya intestinal içerik nedeniyle yanlış pozitif ve yanlış negatif sonuçlar elde edilebilmekte ve kolon segmentlerinin duvar yapısı optimal değerlendirilememektedir. Rezidüel intestinal içerik kolon poliplerini taklit ederek işlemin spesifitesini düşürürken, barsak segmentleri içerisinde kalan rezidüel sıvı polipleri gizleyerek sensitiviteyi düşürmektedir. Supin ve pron pozisyonlarındaki taramalar tamamlandıktan sonra işlemin hastayla yapılan kısmı sona ermektedir. İşlem sonrası olgular derhal günlük yaşantılarına geri dönebilmektedir. Elde edilen 2-D aksiyel BT kesitlerinden öncelikle 2-D sagittal ve post-process multiplanar reformat görüntüler elde edilerek değerlendirilir. Bu sayede bir düzlemde izlenen patolojiler, ikinci bir ortogonal düzlemde de gösterilerek daha büyük bir güvenle rapor edilebilirler. Buradaki önemli bir sorun, küçük poliplerin haustral katlantılar ve rezidü gaitadan ayırt edilmesidir. Bu ayrımda supin ve pron pozisyonlarında elde edilen aksiyel verilerin karşılaştırmasının yanı sıra dansite ölçümleri, kontrastlanmanın ortaya konması önemlidir. |
| -BT PROTOKOLÜ:RUTİN PELVİS ( abse, kitle)-Hazırlık aşamasında- |
|
BT PROTOKOLÜ:PELVİS: PELVİK KİTLE YA DA TUMOR EVRELEMESİ-Hazırlık aşamasında------
|
|
BT PROTOKOLÜ:ABDOMEN: İNCE BARSAK CROHN HASTALIĞI --Hazırlık aşamasında------
|
| -BT PROTOKOLÜ:Abdomen: İNCE BARSAK : İSKEMİK BARSAK-Hazırlık aşamasında------ |
 | -BT PROTOKOLÜ:Abdomen/ Pelvis: AKUT APANDİSİT -Hazırlık aşamasında----- |
 | BT PROTOKOLÜ:-Abdomen/ Pelvis: DİVERTİKÜLİTİS (diverticulitis )-Hazırlık aşamasında |
| --BT PROTOKOLÜ:Pelvis: KEMİK PELVİS (TRAVMA YA DA TÜMÖR)--Hazırlık aşamasında------ |
| -BT PROTOKOLÜ:-BÖBREK VERİCİSİ (Renal donor) -Hazırlık aşamasında------ |
| GENEL BİLGİLER (5): AMPİRİK GECİKMELER Pankreas için ortlama gecikme: 35-45 sn Abdominal aorta ve SMA için ortlama gecikme : 30-35 sn Splenik ven ortlama gecikme:45 sn Karaciğer, portal ven ortlama gecikme:60sn |
KAYNAKLAR:
1.Dr. Elif Adanır.ADRENAL KITLE LEZYONLARININ BENIGN-MALIGN AYRIMINDA HELIKAL KONTRASTLI BT INCELEMELERININ ROLÜ.Süleyman Demirel Üniversitesi Tip Fakültesi
Radyodiagnostik Anabilim Dali, ISPARTA-2003.
2.23.ulusal radyoloji Kongresi.Bilgisayarlı tomografi.2002.
3.www.ctisus.com
4.Multidedektör BT kolonografi ve sanal kolonoskopi:Multidedector computed tomographic colonography and virtual colonoscopy Kemal Arda, Nazan Çiledağ.Ankara Onkoloji Eğitim ve Arafltırma Hastanesi, Radyoloji Bölümü, Ankara.2009.
5. Pancreas: Optimal delay scan for contrast enhanced multidedector row CT. Sotoshi goshima and at all . Radiology 2006. 6. Adrenal Radyoloji. Dr.Emel Alimoğlu. Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi.2011.
