SÜRRENAL (ADENAL) BEZ LEZYONLARI






-ANATOMİ:


  • Korteks ve medulladan oluşur.
  • Bezin uzunluğu 4-6 cm dir.
  • bacaaklarının kalınlığı 3-6 mm dir.
  • diafragma krusundan kalın olmamalıdır.  
  • Düzgün bir kapsülü vardır.
****Lezyonların tespitinde BT , 

karekterizasyonunda MR daha etkilidir.

----

ADRENALDE TUZAK LEZYONLAR;

**Adrenal lojda yerleşimli ektraadrenal lezyonlar.
**Çok nadir görülen patolojiler
**1 cm den küçük lezyonlar
---

İNSİDENTALOMA

**görüntülemede  insidental adrenal lezyonlar %4-6 oranında görülür.
**büyük kısmı benign olup yalnızca %0.02 lik kısmı önemlidir (karsinom, feokromositoma vb )
**%20 si subklinik seyreder
* 3cm yi geçince hormon aktif olurlar.
*Çogu adenom (%75-80)
---

ADENOM:


Yağdan zengin adenom %70
Yağdan fakir adenom %30

Tanısal algoritim:

1. C-, BT+ washout
2. kimyasal şift MR
3.PET BT
4. Biyopsi-
*adenom 5 cm nin üzerinde ve hormonaktif se cerrahi tedavi gerekir
*en az 6 ay 2 görüntüleme yöntemi ile stabil kalan
*4 yıl dan daha fazla hormon sekresyon yapmayan lezyonlar radyolojik takipten çıkarılır.
--

BT

** Rutin venöz fazda abdominal BT;  de lezyon 37HÜ nün altında ise adenomdur.
**---37 HU  nün üzerinde ise;
** gec faz BT alınır;
**10.dk.da %50 nin üzerinde yıkanma adenom için tanısal (duyarlılık %96, özgüllük%100).
**10.dk.da %50 nin altında yıkanma atipik  adenom veya metastaz olabilir.
**geç kontrastlı görüntülerde dansite değerinin 30  HU nün altınd olması adenom tanısı koydurur. Ancak adenomların cogunda bu dönemde dansite değeri 30 un üzerindedir ve budurmda kontrast yıkanma oranları kullanılır.


15. dk BT de;
Absolüt yıklanma oranı (APW): 100x(VF-GF)/(VF-NK): Adenom: %60 ve üzeri yıkanma varsa

Rölatif yıklanma oranı (RPW): 100x(VF-GF)/(VF):Adenom: %40 ve üzeri yıkanma varsa

VF:venöz faz dansite
GF:geç faz dansite
NK:prekontrast dansite
APW de  %60 ve RPW %40 dan az yıkanma oranı varsa hemen daima maling.

****Dansite ölçümünü solid alanlardan yapılır. kistik ve kalsifikasyon içeren alanlardan uzak durulur.

-
---

-SÜRRENAL MR  PROTOKOL:


Standart T1 ve T2
Ölçülmüş T2 değeri (T2 parlaklığının derecesi)
*kontrastlı mr kitlelerin kontrastlanma paternleri hakkında bilgi verir.
Kimyasal şift görüntüleme
*Yağ baskılamalı  T2 ağırlıklı görüntülerde normal adrenal çevresindeki yağ planlarına göre çok , parlak görülür.
*Metastas ve karsinom T2 de yüksek sinyalliidir.
*adenom ve metastazlarda T1 sinyai benzerdir.hücresel yağ gösterimi adenomu metastazdan ayırır.
*küçük FOV
*TE :4.4 ve 2.2
*lipid varlığı (örneğin in faz, out  faz  ve yağ baskılama gibi) T1 ri  yüksek sinyalli lezyonlar ( subakut kanama ve yağ içeren adrenal kitleler)  ayırt edilir.
*dış faz görüntülerde su ve yağ içeren dokularda sinyal kaybı izlenir.
*sinyal kaybı yağ miktarı ile doğru orantılıdır.
**Adenomlarda dış fazda sinyal kaybı ve bellirgin hipointens görünüm izlenirken metastaz gibi intrasellüler yağ içermeyen adrenal kitlelerde dış fazda sinyal

kaybı görülmez.

hızlı GRE nefes tutmalı T1A. Yağ baskılı T2A.

* T1-weighted gradient echo sequences in and out of phase in the axial and coronal planes, slice thickness of 3 to 5 mm;
*T2-weighted TSE sequences with lipid saturation in the axial plane, slice thickness of 3 to 5 mm;
*T2-weighted HASTE sequences of the coronal plane, slice thickness of 5 mm.
*The use of intravenous contrast agents  (to differentiate solid lesions from hemorrhages),  ve  pheochromocytoma da sınırlı tutulmalıdır.  axial imaglar

standarttır. koronal ve sagital görüntüler büyük adrenal kitlelerin anatomik ilişkileri göstermek için yararlı olabilir .

kimyasal şift görüntüleme ile adrenal kitlelerde sinyal kaybı dalak referans alınarak matematiksel olarak formüle edilmiştir.

*Sinyal intensite (Sİ) baskılama yüzdesi : [(lezyon Sİ/dalak Sİ)dış faz]/ [(lezyon Sİ/dalak Sİ) iç faz]-1x100; -28 veya daha düşük


*Sİ indeksi =[(lezyon Sİ iç faz-lezyon Sİ dış faz)/(lezyon Sİ iç faz)]x100: 30 veya üzeri

*Sİ oranı= [(lezyon Sİ/dalak Sİ)dış faz]/ [(lezyon Sİ/dalak Sİ) iç faz] x100: 0.7 veya daha düşük değerler baz alındığında her 3 formüldede adenomlar için

özgüllük %100 dür.-
** Tüm adrenal bez lezyonlarının %51 rini oluşturur.
*Dış faz görüntülerde su ve yağ içeren dokularda sinyal kaybı izlenir.
*Sinyal kaybı yağ miktarı ile doğru orantılıdır.
*Adenomlarda dış fazda sinyal kaybı ve bellirgin hipointens görünüm izlenirken metastaz gibi intrasellüler yağ içermeyen adrenal kitlelerde dış fazda sinyal kaybı 

görülmez.
---

-MYELOLİPOMLAR:


  • *Dansitesi tipik olarak -30 ile -100 HU
  • *Punktat kalsifikasyon alanları içerebilir. -
----

-ADRENOKORTİKAL KARSİNOMLAR:


  • *Genellikle büyük (4-20 cm), yoğun, soliter, unilateral, heterojen, düzensiz konturlu kitleler olup invazyon gösterebilir.
  • *dansitesi; kontrastsız BT de 10 HU nün üzerinde , geç fazlarda 40 HU nün üzerindedir. 
  • *%50-80 ni fonksiyonel (cushing sendromu, hiperaldesteronism, virilism, feminisim)
  • *Kötü prognoz-
----

-FEOKROMASİTOMA 


  • *Genellikle 3 cm den büyük, soliter, unilateral,oval veya yuvarlak,
  • *sınırları düzenli heterojen kistik yapıdadır.
  • *kontrastsız (C -) BT de 20 HU den fazla , kas dokusu ile eş değerde
  • *BT sensitivitesi %93-100
  • kalsifikasyon görülebilir.
  • *T2A da KC  re göre hiperintens
  • *dış fazda sinyal kaybı göstermez.-
  • *hipertansiyon, flashing, bas ağrısı
  • *%10 bilateral, %10 ektraadrenal (paraganglioma)
  • %10 ektraadrenal (paraganglioma)
  • --pre ve paravertebral sempatik zincir
  • --Abdomen %98
  • --paravertebral posterior mediasten %1
  • *inhomojen, santral nekroz
  • *MEN tip 2A 2B
  • *Von hippel lindau hastalığı
  • *sturge-weber sendromu
----
-

ADRENAL TÜBERKÜLOZ:

**Akut dönemde bt de bez konturları korunur ancak ılımlı boyut artışı vardır.
**kronik dönemde bezde atrofi ve kalsifikasyonlar izlenir.
-
----

-KİSTLER:

*Endotelyal,psoudokist, epitelyal, parazitik
*Genellikle aseptomtik
*nadiren cushing sendromu, virilizasyona neden olur.
*C-; BT de uniloküler ve multiloküler
*iyi sınırlı
*homojen ince duvarlı su dansitesinde (0-21HU)
*C --
----

-ADRENAL HEMATOMLAR: 

*C- BT de : akut ve subakut dönemde yüksek dansitede (50-90 HU) hiperdens
*Boyut ve dansitesi zamanla azalır.
*tümöral kanamadan c- maması nedeniyle ayrılır.
* 1 yıldan sonra kalsifikasyon gelişebilir.-
----

-METASTAZLAR:

*Tüm adrenal bez lezyonlarının %31 rini oluşturur.
*Bilateral,
*dansitesi yüksek
*T2A da KC  re göre hiperintens
*dış fazda sinyal kaybı göstermez.-
----

-KOLLİZYON TÜMÖR:

*Adenom ile beraber adrenal dışı lezyon varlığı-
----
-


MAKRONODÜLER HİPERPLAZİ:

*Diffüz ya da nodüler tarzda kalınlaşma
*adrenal bezde kortikal otonom hiperfonksiyon
*Baskılanamayan hiperkortizolism
*erkek baskın
*ort yas 50-
KAYNAKLAR:
1.Dr. Elif Adanır.ADRENAL KITLE LEZYONLARININ BENIGN-MALIGN AYRIMINDA HELIKAL KONTRASTLI BT INCELEMELERININ ROLÜ.Süleyman Demirel Üniversitesi Tip Fakültesi Radyodiagnostik Anabilim Dali, ISPARTA-2003.
2.23.ulusal radyoloji Kongresi.Bilgisayarlı tomografi.2002. 3.MRD video sunuları 2013, 2014
4.Lee Computed Body Tomography with MRI Correlation.